न्युरोड, काठमाडौंस्थित नेपाल–भारत सांस्कृतिक केन्द्रको पुस्तकालयमा बौद्ध सम्पदास्थल सम्बन्धी एउटा डकुमेन्ट्री प्रदर्शन हुँदै थियो । त्यहाँ अचानक विवाद उठ्यो । विवादले चर्को रूप लियो । प्रश्न थियो, बुद्ध कहाँ जन्मेका हुन् ? डकुमेन्ट्रीमा बुद्धको जन्म भारतको उत्तरी सीमामा भएको भनिएको थियो भने लुम्बिनी भनेर देखाएको दृश्य चाहिँ नेपालकै थियो । कुरा स्पष्ट थियो– भारतको उत्तरी…
मारातिका (हलेसी)लाई गन्तव्य बनाएर हुँइकिएको हाम्रो गाडि रोक्दा बेलुकाको सात बजिसकेको थियो। बौद्धजगतले मारातिका भन्ने ठाउँ हलेसी नामले बढी प्रचार पाएको छ। बिहान ६ बजे काठमाडौंबाट भक्तपुर, धुलिखेल, नेपालथोक, खुर्कोट, घुर्मी, ओखलढुँगा, जयरामघाट हुँदै गन्तव्य पुग्दा गाडिले २२५ किलोमिटर नापिसकेको थियो। हलेसीधाम खोटाङमा पर्छ । पहिल्यै तय भएको थियो, पुगेको दिन पुग्ने मात्रै हो, अरु…
नेपाली साहित्यको अनुशीलन गर्नेका लागि घटराजभटट्राई नौलो नाम होइनन् । काव्यकृति तथा समालोचनाका कृतिहरु थुप्रै छन् । उनका कृतिहरुमा नियात्रा पनि भएको कुरा त्यत्ति चर्चाको विषय बनेको छन । ‘डोल्पाको छोटी’ (वि.सं. २०३९) पछि अर्को नियात्रा कृति हो– गोराईँकुण्ड (वि.सं. २०४६) । उनको समालोचनात्मक लेखनभन्दा फरक छन्– नियात्रा लेखन । जेठ १२ (वि.सं.२०४५) को विहान…
सुर्खेत उपत्यकाकाे प्रमुखतम् अाकर्षण काँक्रेविहार हाे । उपत्यकाकाे दक्षिणतर्फ सम्म मैदानकाे बीचमा पूर्वपश्चिम लाम्चिएकाे एउटा डाँडा छ र त्यही डाँडामा अवस्थित लाटीकाेइली नामकाे ठाउँमा बाैद्ध वास्तुकलाले युक्त काँक्रेविहार अवस्थित छ ।
‘‘हेर्दा बाहुनडाँडालाई जोन उडले धेरै दिएजस्तो देखिन्छ तर धेरै पाउने त जोन उड आफै पो हो त ।’’
केही अगाडि बढेपछि चौडाबाटो आइपुग्यो । तानसेनबाट बनाउँदै ल्याएको मोटर बाटो रहेछ । त्यही बाटो हुँदै झरेर रानीमहलको प्राङ्गनमा पुगें ।
सोलुखुम्बुको स्याङ्बोचे एअरपोर्टबाट उडेको हेलिकप्टर केही मिनेट भित्रै थामेको पावरहाउस अगाडिको हेलिप्याडमा रोकिन पुग्यो । खादा लिएर बसिरहेका स्थानीयहरूबाट स्वागत पायौं । एउटा कुरा, खादा ओढेको मेरो पहिलो अनुभव त्यही हो । सोलुखुम्बुको चिसो चिसो वातावरणमा तातो तातो चिया खाइयो । विद्युतको पावर हाउस हेरियो । सँगै एउटा गुम्बा थियो, त्यहाँ त्यस्तै एक घन्टाजति बिताएर…
रुरु पुग्न रिडी बजार भएर मात्रै पुग्नु पर्छ भन्ने होइन रहेछ । हामी गुडेकै बाटोबाट फाटेर निस्केको एउटा अर्को बाटो मन्दिरसम्मै पुग्दो रहेछ । यही बाटो भएर ओर्लेको एउटा ठूलो बस नदी किनारमा आएर रुक्छ र मान्छेहरु फुत्तफुत्त भित्रबाट निस्कन थाल्छन् । तीमध्ये केही वरिपरि तहलिन थाल्छन् त कोही बसको छटमा चढ्न । छटबाट केही…
बौद्धहरू बौद्ध स्थललाई अत्यन्तै गौरव र मान राखेर तीर्थस्थलका रूपमा विकास गरी तीर्थ यात्रा गर्दछन् । यस्ता तीर्थहरू गौतम बुद्धसँग मात्रै सम्बन्धित हुनुपर्दछ भन्ने छैन । विभिन्न बोधिसत्व एवं प्रमुखतम् बौद्ध भिक्षुहरूसँग सम्बन्धित ठाउँलाई पनि उत्तिकै महत्व दिने गर्दछन् । यसरी नै आफ्नो गुरु वा गुरु परम्परासँग सम्बन्धित ठाउँलाई पनि तीर्थ नै मानी भ्रमण गर्दछन्…
प्राकृतिक सुन्दरताका लागि प्रख्यात पर्यटकीय गन्तव्यहरुमा पोखरा पनि एक हो । कास्की जिल्लामा पर्ने यस तालैतालको उपत्यकावा सुन्दरताको खानी त हो नै, साथसार्थ पर्यटकहरु यसलाई मुकाम बनाई अन्य पर्यटकीय गन्तव्यहरुमा आउजाउस पनि गर्दछन् ।
