सुर्खेत उपत्यकाकाे प्रमुखतम् अाकर्षण काँक्रेविहार हाे । उपत्यकाकाे दक्षिणतर्फ सम्म मैदानकाे बीचमा पूर्वपश्चिम लाम्चिएकाे एउटा डाँडा छ र त्यही डाँडामा अवस्थित लाटीकाेइली नामकाे ठाउँमा बाैद्ध वास्तुकलाले युक्त काँक्रेविहार अवस्थित छ ।
‘गन्तव्य लुम्बिनी’ किन लेखियो?
न्युरोड, काठमाडौंस्थित नेपाल–भारत सांस्कृतिक केन्द्रको पुस्तकालयमा बौद्ध सम्पदास्थल सम्बन्धी एउटा डकुमेन्ट्री प्रदर्शन हुँदै थियो । त्यहाँ अचानक विवाद उठ्यो । विवादले चर्को रूप लियो । प्रश्न थियो, बुद्ध कहाँ जन्मेका हुन् ? डकुमेन्ट्रीमा बुद्धको जन्म भारतको उत्तरी सीमामा भएको भनिएको थियो भने लुम्बिनी भनेर देखाएको दृश्य चाहिँ नेपालकै थियो । कुरा स्पष्ट थियो– भारतको उत्तरी…
मारातिकामा ध्यान
मारातिका (हलेसी)लाई गन्तव्य बनाएर हुँइकिएको हाम्रो गाडि रोक्दा बेलुकाको सात बजिसकेको थियो। बौद्धजगतले मारातिका भन्ने ठाउँ हलेसी नामले बढी प्रचार पाएको छ। बिहान ६ बजे काठमाडौंबाट भक्तपुर, धुलिखेल, नेपालथोक, खुर्कोट, घुर्मी, ओखलढुँगा, जयरामघाट हुँदै गन्तव्य पुग्दा गाडिले २२५ किलोमिटर नापिसकेको थियो। हलेसीधाम खोटाङमा पर्छ । पहिल्यै तय भएको थियो, पुगेको दिन पुग्ने मात्रै हो, अरु…
घटराजसँग गोसाइँकुण्डको यात्रा
नेपाली साहित्यको अनुशीलन गर्नेका लागि घटराजभटट्राई नौलो नाम होइनन् । काव्यकृति तथा समालोचनाका कृतिहरु थुप्रै छन् । उनका कृतिहरुमा नियात्रा पनि भएको कुरा त्यत्ति चर्चाको विषय बनेको छन । ‘डोल्पाको छोटी’ (वि.सं. २०३९) पछि अर्को नियात्रा कृति हो– गोराईँकुण्ड (वि.सं. २०४६) । उनको समालोचनात्मक लेखनभन्दा फरक छन्– नियात्रा लेखन । जेठ १२ (वि.सं.२०४५) को विहान…
मणिचुड दह
गाैतम बुद्धकाे पूर्वजन्ममा दानपारमितासँग सम्बन्धित मानिने याे मणिचुड दह साँखुस्थित बज्रयाेगिणी मन्दिरभन्दा माथि अवस्थित छ ।
लाङ्टाङ् राष्ट्रिय निकुन्ज
दुल्लू
दैलेख जिल्लामा अवस्थित दुल्लू क्षेत्र खश साम्राज्यकालमा देस्राे राजधानी थियाे । शरदकालमा खश सम्राटहरू सिंजाबाट शासन गर्दथे भने हिउँदेमा दुल्लूबाट शासन गर्दथे । तत्कालिन शासकहरूद्वारा निर्माण गराइएका धार्मिक तथा सांस्कृतिक कला कलावस्तु अहिले देख्न पाइन्छ । ती कलाकृतिहरू ज्यादाजसाे बाैद्ध धर्मदर्शनसँग सम्बन्धित रहेका छन् ।
दाेलखा – प्राचिन नेवार वस्ती
हतुवागढी
भाेजपुर जिल्लाकाे दक्षिण क्षेत्रमा अवस्थित हतुवागढी एेतिहासिक थलाे हाे । सेन राजाहरूकाे अन्तर्गत रहेकाे याे क्षेत्रका स्थानिय शासकहरू यही हतुवागढीबाट प्रशासन चलाउँथे र एउटा राजनीतिक केन्द्रकाे रूपमा .स्थापित भएकाे थियाे । पछि गाेरखाली सैनिकहरूकाे कब्जामा परेपछि वर्तमान नेपालमा गाभियाे । स्थानिय शासकहरूकाे थलाे भएकै अाधारमा किराँती राजाकाे दरवार यहाँ रहेकाे भन्ने कहावत पाइन्छ तर यस…